Wat was de vraag?
Eind augustus 2018 benaderde Kees Weevers (IVVU – Vereniging van instellingen voor verpleging en verzorging in Utrecht) ons met de vraag mee te doen met een aanbesteding voor het opzetten van een leerprogramma en een Utrechts innovatienetwerk. Zorgkantoor Utrecht ondersteunt dit initiatief met een bijdrage in het kader van de regionale aanpak kwaliteitskader.
Waarom was het nodig?
Leden van de IVVU hadden (in 2018) recent gezamenlijk ervaringen opgedaan met de inzet van een zorgrobot. Op basis van de ervaringen werd geconcludeerd dat organisaties vaak beginnen aan een innovatie op basis van de belofte van het product. Daar komt bij dat organisaties onvoldoende kennis hebben van ervaringen van (con)collega’s. Hierdoor blijft waardevolle kennis en ervaring onbenut.
Eind 2018 interviewden we alle 28 organisaties voor een aanvullende behoefteninventarisatie (download het rapport). Hieruit bleek dat organisaties uit enthousiasme veel innovaties starten maar daadwerkelijk implementeren achter blijft. Doordat er zoveel dingen tegelijkertijd moeten in de ouderenzorg is het moeilijk om voldoende tijd en rust te nemen om een innovatie goed voor te bereiden en te implementeren. Bijvoorbeeld doordat visie, strategie, urgentie en samenhang tussen innovaties ontbreekt. Dit heeft in het verleden geleid tot verkeerde keuzes waardoor aangeschafte toepassingen in de kast belandden.
Duurzaamheid heeft binnen het innovatienetwerk dan ook hoge prioriteit. Gelijktijdig bleek uit de inventarisatie dat er een grote behoefte en motivatie is om te leren gericht te innoveren en duurzaam te implementeren. Geïnterviewden noemen daarbij nadrukkelijk: “Leer mij welke stappen ik moet zetten om te komen tot duurzame innovatie”. Het enkel volgen van masterclasses of workshops volstaat daarbij niet. Met name het leren toepassen in de praktijk (praktijkbegeleiding) en het leren van elkaars ervaringen verdienen extra aandacht.
Wat is er mogelijk gemaakt?
De geïnventariseerde wensen en het behoeften waren de basis voor de ontwikkeling van een uitgebreid programma voor het innovatienetwerk. Dit voeren we uit in opdracht van de IVVU. Doel van het innovatienetwerk is het verbeteren van de kwaliteit van verpleeghuizen door te leren gericht te innoveren en duurzaam te implementeren. Binnen het programma is veel aandacht voor de gewenste verbinding tussen theorie en praktijk en tussen management, medewerkers en cliënten/ bewoners. We begeleiden daarbij organisaties bij het opzetten van een nieuw innovatieproject om ook te kunnen leren in de praktijk. Om samen met de betreffende projectleider innovatie het project goed vorm te kunnen geven, organiseren we aanvullend:
- een zesdaagse masterclassreeks Gericht innoveren en duurzaam implementeren;
- persoonlijke intervisie;
- individuele praktijk- en projectbegeleiding;
- innovatienetwerkbijeenkomsten en bestuurdersbijeenkomsten ten behoeve van uitwisseling van kennis en ervaring;
- een tweedaagse masterclassreeks Gericht innoveren en duurzaam implementeren voor collega’s van de deelnemende projectleiders innovatie.
Bekijk gedetailleerde cursusinformatie over het programma van de masterclassreeksen, tweedaagse masterclasses en de praktijkondersteuning.
Door de combinatie van alle activiteiten wordt gestimuleerd dat de aangeleerde theorie daadwerkelijk wordt toegepast in de praktijk.
In 2019 is de eerste groep van 16 organisaties gestart met bovenstaande programma. In het begin is veel aandacht besteed aan:
- leren achterhalen waar het loont om te innoveren;
- hoe je goed behoeftenonderzoek doet;
- hoe je vooraf de impact bepaalt van een project;
- hoe je dit vervolgens projectmatig goed aanpakt.
Dit leidde er onder meer toe dat deelnemers in hun organisatie vragen gingen stellen over de aanleiding van lopende innovatieprojecten. Geregeld bleek dat de aanleiding onduidelijk was waarop verschillende projecten opnieuw beoordeeld zijn. Veel organisaties zijn daarom in 2019 bezig geweest met de ontwikkkeling van een visie en strategie op innovatie waarna zij veel bewuster gingen inzetten op innovatie. Hierdoor wordt onder meer beter rekening gehouden met de impact van innovaties en de behoeften van cliënten en medewerkers. Dit leidde er vervolgens weer toe dat mensen veel meer betrokken zijn en is er meer oog voor de randvoorwaarden die nodig zijn om de innovatie ook in de praktijk tot waarde te laten komen. Kortom in 2019 is een stevig fundament gelegd voor duurzame innovatie. Projecten die in 2019 startten, richten zich onder meer op:
- Slimme zorgregistratie om zo meer tijd over te houden voor de cliënt
- Inzet van zorgrobots tegen slaapproblematiek
- Wondzorg op afstand
- Verschillende projecten in het kader van vrijheid en veiligheid waaronder de inzet van leefcirkels en domotica
Met trots melden we dat op basis van de resultaten en ervaringen de eerste groep in 2020 haar programma en projecten vervolgt. Daarnaast breidt het programma dit jaar uit met de start van een nieuwe groep van 13 organisaties. Op basis van de ervaringen hebben we het programma verder doorontwikkeld. Ook hebben we belangstelling vanuit andere regio’s en landelijke stakeholders mogen ontvangen.
Hoe was de samenwerking?
De samenwerking met Kees Weevers is zeer prettig. Door zijn zeer ruime ervaring binnen de ouderenzorg weet hij uitermate goed wat er speelt onder de leden en wat er nodig is. Daarnaast heeft hij een nauwe band met alle leden van de IVVU waardoor afstemming soepel verloopt. Daarnaast denkt Kees gemakkelijk mee over ideeën en reageert snel. Een mooi voorbeeld van het Keniaanse gezegde “Wil je snel gaan: ga alleen, wil je ver komen: ga samen.”
Deze opdracht is voortgezet in 2020 en heb ik uitgevoerd samen met Wouter Wolters en José Geertsema onder Buro Wisselstroom