Hulp vragen bij iets wat ik niet zo goed kan. Dat klinkt misschien als iets wat heel vanzelfsprekend is, maar dat was het voor mij helemaal niet. Ik vond namelijk dat ik alles moest kunnen. Al toen ik net kon praten brabbelde ik ‘zelluf doen’, maar ook nu nog als iemand me ziet prutsen met een boormachine roep ik woest dat ik het zelf wil doen. Anderhalf jaar geleden werd ik ineens zelfstandig ondernemer. Ik deed dat door in het diepe te springen en er niet te veel bij na te denken.
Al snel kwam ik erachter dat voor alle facetten van het zelfstandig ondernemen er studies bestaan aan de universiteit en al die studies duren vier jaar. Geen van die studies had ik gevolgd en van veel had ik nog nooit gehoord. Zo wist ik niet precies wat een accountant was, ik wist niet wat marketing was, had nog nooit reclame gemaakt, had geen idee wat er met ‘communicatie’ bedoeld werd – het betekende blijkbaar iets anders dan met mensen praten- en ik had eveneens geen idee van ondernemerschap en belastingen. Het ‘zelluf doen’ in zelfstandig ondernemerschap bleek onmogelijk. Ik was ergens goed in en dát wilde ik doen. Tijd dus om om hulp te vragen.
Als iedereen datgene doet waar hij het beste in is…
Omdat ik het liefst zoveel mogelijk van mijn tijd besteed aan het doen wat ik het liefste doe en waar ik het beste in ben, kwam ik er al snel achter dat ik dat anderen ook gunde. Waarom niet iemand vragen mijn administratie te doen als deze persoon daar a. heel goed in is en b. dit het liefste doet? Niet te vergeten dat ik er c. een ontzettende hekel aan heb en er d. helemaal geen verstand van heb. En naar mate ik groei in mijn ondernemerschap vind ik steeds meer dat iedereen zou moeten doen waar hij het allerbeste in is en dat we mensen moeten stimuleren te doen waar ze goed in zijn. Dat geldt voor mensen zonder- en met een verstandelijk beperking.
In een van de eerste projecten waar ik verantwoordelijk voor was, merkte ik meteen dat ik nog ontzettend veel te leren had. Behalve dat het project inhoudelijk verder reikte dan mijn cognitieve mogelijkheden (het was ontzettend ingewikkeld), werden er ook dingen gevraagd die ik niet kon. Steeds als ik het niet begreep, als ik tegen mijn eigen onvermogen of onzekerheid aan liep heb ik dit aangegeven. De hele projectgroep beantwoordde geduldig mijn vragen en ondersteunde daar waar nodig.
Goed voorbeeld doet volgen
Ik merkte dat de projectleden het heel prettig vonden dat ik steeds mijn grenzen en onvermogen aangaf. Ze konden me daardoor goed ondersteunen en hadden inzicht in de gang van zaken. Maar ik merkte ook dat deze manier van werken voor heel veel mensen niet vanzelfsprekend was. Deze mensen vinden écht dat ze alles moeten weten en kunnen. En zullen daardoor niet of nauwelijks om hulp vragen. Sommigen zien het vragen van hulp zelfs als een zwaktebod: moeten toegeven dat je iets niet kan lijkt het ergste wat hen kan overkomen. En dat heeft me aan het denken gezet. Als zoveel mensen proberen te verbergen wat ze niet goed kunnen is de kans groot dat ze dit ook van hun omgeving vragen. En als ze het niet vragen geven ze in ieder geval wel het voorbeeld. Deze mensen werken ook in het onderwijs en in de zorg.
Wordt dit bedoeld met zelfstandig leven?
Dat zette me aan het denken. Is dit dan wat mensen bedoelen met inclusie en het zoveel mogelijk zelfstandig leven/ zelfredzaam zijn in de maatschappij? Is dit waarom mensen met een beperking het zo moeilijk hebben? Omdat ze geleerd hebben dat het een zwaktebod is als je om hulp moet vragen?
Ik heb ook iets anders gemerkt. Ik vind het ongelooflijk fijn als ik iemand iets aanbied (je bent ziek, zal ik vanavond voor je koken?) en diegene zegt: “ja graag”. Of, ik pluk bloemen langs de dijk en deze worden ontvangen met de woorden “wat prachtig! Dank je wel!”. Als iemand zegt: “dat had je niet hoeven doen” heb ik de neiging mijn aanbod in te trekken, het cadeau weer mee naar huis te nemen of er iemand anders blij mee te maken. Daarnaast merk ik dat mensen zich vaak heel prettig voelen als ze geholpen worden bij iets dat ze moeilijk vinden. Beiden situaties maken het voor mij moeilijk te begrijpen waarom zoveel mensen alles zelf willen doen. Of willen verbergen dat ze iets niet zelf kunnen. Ik begrijp ook niet meer zo goed waarom ik het zelf allemaal ‘zelluf’ wilde doen.
Het Blauwe Scherm
Vandaag woonde ik een presentatie bij van de Blue Assist. Een Iphone applicatie die functioneert als de witte blindenstok. Het is een middel om mensen te helpen hulp te vragen in situaties waar ze zelf niet goed uit komen.
Geen hulpmiddel dus om het allemaal ‘zelfstandig’ te doen, maar een hulpmiddel om gebruik te maken van de hulp die de mensen in de maatschappij bereid zijn om je te bieden. Hoewel het middel bedoeld is voor mensen met een (verstandelijke) beperking, vind ik eigenlijk dat iedereen om mij heen er eens een week gebruik van zou moeten maken. Zodat iedereen zich er bewust van is:
– Hoe fijn het is om af en toe om hulp te vragen aan- en geholpen te worden door iemand die je (niet) kent
– Hoe fijn het is om af en toe iemand te helpen als hij/zij daarom vraagt
– Hoe fijn het kan zijn te onderkennen dat je niet alles zelf hoeft te kunnen
Kun jij iets noemen waar je niet goed in bent en waar je niet voor uit durft te komen? Ik heb nog een hele rits met hulpvragen die ik niet durf te stellen. (bijvoorbeeld, hoe ga ik om met de woedeaanvallen van mijn dochter…)
Pas als we zelf het goede voorbeeld geven kunnen we ook anderen ondersteunen hulp te leren vragen.