Vanaf 23 augustus 2011 is het startdocument ‘Meten van mediawijsheid’ beschikbaar. Dit document is in opdracht van Mediawijzer.net ontwikkeld door zes partnerorganisaties: Blik op Media (Sanne van der Hagen), Cinekid, EYE Film Instituut Nederland, Nieuws in de klas, Thorbecke Scholengemeenschap (TSG) Zwolle en TNO. Met behulp van het startdocument kunnen meetinstrumenten ontwikkeld worden voor specifieke doelgroepen en specifieke deelaspecten van mediawijsheid.
In de afgelopen jaren zijn talrijke projecten ontwikkeld met als doel om de mediawijsheid van burgers te vergroten. Tot dusver was het lastig om de effectiviteit van deze projecten te bepalen, omdat het niveau van mediawijsheid nauwelijks werd gemeten. Sinds juni 2010 heeft de onderzoeksgroep gewerkt aan een antwoord op de vraag: ‘Op welke wijze kan gemeten worden hoe mediawijs iemand is?’ Daarbij is een vertaalslag gemaakt van de theoretische definitie van mediawijsheid naar een raamwerk waarin uiteenlopende competenties van mediawijsheid zijn omgeschreven. Het raamwerk is opgenomen in het startdocument en biedt handvatten om een eigen meetinstrument te ontwikkelen dat is afgestemd op het betreffende medium en de gewenste doelgroep.
Pilots
De bruikbaarheid van het raamwerk werd getoetst in twee pilots. In deze pilots is middels het raamwerk een meetinstrument ontwikkeld voor een specifieke doelgroep en een specifiek deelaspect van mediawijsheid. Er is onderzocht hoe de verschillende competenties, die in het raamwerk zijn omschreven, kunnen worden vertaald naar meetbare indicatoren. Bij de eerste pilot stond reclamebeïnvloeding bij leerlingen van het voortgezet onderwijs centraal. De tweede pilot was gericht op veiligheidsrisico’s bij sociaal internetgebruik door jongeren met een licht verstandelijke beperking. De pilots hebben geleid tot aanbevelingen voor de toepassing van het raamwerk.
Samenwerking
De onderzoeksgroep bestond uit Sanne van der Hagen (Blik Op Media), Vanessa Pattipeilohy (Cinekid), Brit Thomassen en Florine Wiebenga (EYE Film Instituut Nederland), Fifi Schwarz (Nieuws in de klas), Wim Hilberdink en Bob Wissink (Thorbecke Scholengemeenschap Zwolle) en Sanne Huveneers en Bas van Schoonhoven (TNO). Zij hebben het onderzoek uitgevoerd in opdracht van Mediawijzer.net. Het projectmanagement was in handen van EYE.
Vervolg
Het startdocument is het vertrekpunt voor iedereen die de effectiviteit van mediawijsheidprojecten wil meten; een hulpmiddel voor het structureren van onderzoek.
Reacties en vragen naar aanleiding van het rapport kunt u sturen aan EYE Film Instituut Nederland. Medio januari 2012 zal een vervolg worden gegeven aan het onderzoek. De reacties op het rapport worden hierin meegenomen en zijn mede bepalend voor de vorm van het vervolg.
Bijdrage Sanne van der Hagen
Ik heb meegedaan aan dit onderzoek omdat ik het belangrijk vind dat mediawijsheid voor mensen met een verstandelijke beperking meer onder de aandacht wordt gebracht. Zowel in ‘mediawijsheidland’ als in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Voor mij houdt dit in dat ik wil bijdragen aan een verantwoord en kritisch mediagebruik door mensen met een verstandelijke beperking en een goede begeleiding van jongeren met een licht verstandelijke beperking in relatie tot mediawijsheid.
Mijn bijdrage bestond uit twee delen: enerzijds wilde ik antwoord op de onderzoeksvraag “wat zijn de risico’s van online communicatie door jongeren met een licht verstandelijke beperking?”. Anderzijds wilde ik met dit onderzoek het raamwerk toetsen aan de praktijk. Dat laatste is goed gelukt. Het antwoord op de onderzoeksvraag is (deels) uit gebleven. Maar dat is niet erg. Mediawijsheid bij mensen met een verstandelijk beperking in relatie tot mediawijsheid is met dit onderzoek duidelijk op de kaart gezet. En de basis is gelegd om vanuit een raamwerk gedegen vervolgonderzoek te doen.
Het project ‘Meten van mediawijsheid’ werd financieel mogelijk gemaakt door Mediawijzer.net.
Het startdocument ‘Meten van mediawijsheid’ is vanaf nu te downloaden op https://www.mediawijzer.net/vertrekpunt-mediawijsheid